Help ik ben perfectionist!

Marian

In Perfectionisme Posted April 09, 2018

“Wat heel moeilijk is en erg helpt, is niet langer proberen perfect te zijn, maar proberen jezelf te zijn.”

– Anna Quindlen

Alles perfect willen doen. Iedereen heeft een andere reden waarom ze het doen. Het is natuurlijk ook zoveel ‘makkelijker’ om te zeggen dat alles goed gaat. Dat je tentamens, praktijkopdrachten en scripties allemaal haalt. Vrienden staan voor je in de rij om af te spreken. Leraren lopen met je weg en je ouders vertellen trots over hoe goed het gaat met jou en je studie. Maar wat kost het nou écht, dit streven naar perfectionisme?

Om te begrijpen waar perfectionisme vandaan komt is het belangrijk om een aantal fabels over perfectionisme te belichten.

Je best doen en perfectionisme zijn niet hetzelfde.

Gezonde prestaties, je tentamens halen, groeien als persoon. Deze dingen hebben niets met perfectionisme te maken. Perfectionisme is de overtuiging dat we, als we alles perfect doen, de pijn van verwijten, afkeuren, afwijzing kunnen verminderen of zelfs voorkomen. Perfectionisme is een vorm van zelfbescherming, waarmee we denken onszelf te beschermen, terwijl het ons meer stress oplevert. Tevens zorgt het ervoor dat we minder goed met afwijzing, falen en afkeuren om kunnen gaan.

Perfectionisme is geen vorm van zelfontwikkeling

Waar het bij perfectionisme eigenlijk om gaat is om als persoon goedgekeurd en geaccepteerd te worden. Vanaf kinds af aan worden we geprezen om wat je doet. Rapporten vol met stickers en lovende woorden, hoe goed je luisterde, hoe knap je eruit ziet en hoe netjes je voor je spullen zorgt. Ergens onderweg hebben we daarbij de overtuiging opgepikt: ik ben wat ik doe.
Wat resulteert in plezieren, presteren en perfectioneren. Gezonde inzet is op jou gericht; hoe kan ik beter worden? Perfectionisme richt zich op een ander; wat zullen ze ervan vinden?

Waar komt dat perfectionisme vandaan?

Het is van groot belang dat je het verschil tussen gezonde inzet en perfectionisme gaat herkennen. Onderzoek toont aan dat perfectionisme succes in de weg staat en vaak zelf leidt tot depressie, stress, verslaving en ‘levensonmacht’. Deze onmacht betekent dat je kansen mist omdat je te bang bent om iets te doen/laten zien wat mogelijk imperfect is. En je in allerlei bochten wringt vanwege diepgewortelde angst om te falen, fouten te maken en anderen teleur te stellen. Het is doodeng, omdat je eigenwaarde ervan af hangt. Dit komt voort uit de overtuiging dat hoe goed we het doen bepaalt wie we zijn.

Perfectionist 1 – Jij 0

Ga daarom komende dagen eens opletten hoe vaak je denkt: “wat zullen ze ervan vinden?” Misschien herken je niet meteen die gedachte, maar wanneer herken je bijvoorbeeld dat je teleurgesteld bent in de reactie van een docent die niet lyrisch was op hetgeen wat jij perfect vindt. Of dat je ouders/vrienden ergens negatiever op reageren dan je had verwacht, wat je echt een rotgevoel geeft (gevoel van falen). Schrijf bijv. elke avond voor het slapen gaan 3 van deze momenten van de dag op en herken dat dit de perfectionist is en dat die daarmee wint ten opzichte van wie jij bent.

Herkenning is de eerste stap om perfectionisme niet meer je leven te laten leiden. Hoe je kan omgaan met deze perfectionisme? Lees ook tips in deze blogs.